Już od dziecka każdy z nas słyszał w domu, przedszkolu i szkole, że picie mleka wzmacnia kości. Jedna z największych i najdłużej trwających polskich kampanii społecznych pod tytułem : „Pij mleko, będziesz wielki” promowała mleko, jako produkt będący ogólnodostępnym źródłem wysokiej zawartości wapnia i panaceum na problem osteoporozy i złamań.
Jakie są fakty?
Wapń jest ważnym minerałem w organizmie ludzkim. Funkcje wapnia:
– buduje kości i zęby
– reguluje kurczliwości mięśni
– bierze udział w przekazywaniu impulsów nerwowych
– bierze udział w regulacji gospodarki kwasowo-zasadowej
– reguluje czynność serca i ciśnienie krwi
– reguluje wydzielanie hormonów
– bierze udział w apoptozie (proces umierania komórek)
99% wapnia w organizmie ludzkim znajduje się w kościach i zębach w postaci hydroksyapatytu, pozostałe 1% znajduję się w naczyniach krwionośnych, mięśniach i pozostałych tkankach. Istnieją dwie drogi pozyskiwania wapnia dla organizmu: jedną z nich jest pokarm , druga droga polega na uruchomieniu wapnia zgromadzonego w tkankach, głównie w kościach.
Kość jest żywą tkanką, która stale ulega przebudowie tak zwanemu remodelingowi. Dzieje się tak za sprawą komórek, które budują kość –osteoblastom (komórki kościotwórcze) i komórek rozkładającym kość „na czynniki pierwsze”, czyli jej składowe między innymi wapń –osteoklastom (komórki kościogubne). W sytuacji prawidłowego działania organizmu, przy prawidłowym żywieniu osteoklasty i osteoblasty pracują w równowadze. Przyjmuje się nawet, że do 30 roku życia, przeważają procesy budujące kość. Następnie po 40 roku życia aktywność kościotwórcza zmniejsza się na rzecz kościogubnej. W sytuacjach, gdy z jakiś przyczyn w organizmie ludzkim występuje niedobór wapnia potrzebnego do ważnych procesów fizjologicznych osteoklasty gwałtownie przejmują inicjatywę i zaczynają uwalnianie wapnia z tkanki kostnej prowadząc do jej osłabienia i zwiększenia podatności na złamania, (na tym polega osteoporoza).
Zrównoważona dieta, bogata w łatwo przyswajalny wapń zapobiega powstaniu jego deficytów i jednocześnie zapobiega resorbcji wapnia z kości.
Czynniki wpływające na zwiększenie jakość kości w organizmie ludzkim: aktywność ruchowa, odpowiedni poziom witamin: D, K, A.
Czynniki szkodzące kości: sól, kofeina, alkohol, napoje gazowane, fast-food.
Niedobory wapnia mogą być przyczyną deformacji kostnych na przykład kręgosłupa i kończyn, wczesnej próchnicy, opóźnionego ząbkowania u dzieci, oraz osteoporozy i złamań kości u dorosłych.
Źródła wapnia w pokarmie:
-mleko i jego przetwory (jogurt, kefir, śmietana, sery)
-brokuły
-kapusta
-brukselka
-liść pietruszki
-nasiona roślin strączkowych (fasola, groszek, soczewica)
-ryby
-migdały
Mleko i jego przetwory są źródłem łatwo przyswajalnego wapnia, który jest niezbędny dla prawidłowego metabolizmu tkanki kostnej.
Czy mleko to samo zdrowie?
Mleko i jego przetwory są jednym z wielu źródeł łatwo przyswajalnego wapnia. Jedna szklanka mleka 250ml zawiera 300mg wapnia. Mleko jest również ważnym źródłem białek i witamin (A,D). Jednak zasada : „mniej znaczy więcej” ma również zastosowanie w przypadku spożywania mleka i jego przetworów. Picie mleka w dawce 1 szklanka dziennie jest powszechnie zalecane, natomiast przekraczanie tej dawki może być przyczyną kłopotów ze zdrowiem. Niestety wiele produktów mlecznych zawiera wysoki poziom nienasyconych kwasów tłuszczowych, które są czynnikiem zwiększającym ryzyko chorób serca. W mleku znajduje się laktoza, cukier będący dla wielu osób źródłem nietolerancji pokarmowych. Dodatkowo produkt rozpadu laktozy , cukier galaktoza w wysokich dawkach może powodować raka jajników. Istnieją badania dowodzące, że wysoki poziom wapnia wynikający z długotrwałego przyjmowanie mleka w dawce powyżej 3 szklanek/dziennie wpływa na zwiększenie częstotliwości zapadania na raka gruczołu krokowego u mężczyzn oraz zwiększa ryzyko złamań kości.
Nie ma badań potwierdzających pozytywny wpływ picia mleka na zrost kostny, co więcej istnieją badania dowodzące, że picie mleka w dużej ilości, powyżej 2 szklanek dziennie przez dłuższy czas może być szkodliwe dla zdrowia.
1000mg/dzień to optymalna dawka wapnia dziennie dla osoby dorosłej.
Napisz komentarz