To często słyszane pytanie u ortopedy od pacjenta po urazie. Wielu pacjentów wyznaje zasadę , że „pęknięcie” kości to takie mniejsze złamanie , bez przemieszczenia. Zgodnie z definicją w ujęciu ortopedycznym złamanie jest to każde przerwanie ciągłości kości.
Złamania można podzielić według rozmaitych kryteriów. Te najczęściej spotykane to:
- w zależności od tego , czy fragment złamanej kości przebił skórę wyróżniamy złamania otwarte lub jeśli skóra pozostała bez szwanku zamknięte.
- w zależności , czy fragmenty złamania są 2, czy jest ich więcej wyróżniamy złamania proste (niektóre wcale nie są proste) lub złożone (wieloodłamowe).
- w zależności od miejsca w którym kość uległa złamaniu wyróżniamy złamania wewnątrzstawowe i pozastawowe.
Objawy złamania w wielu sytuacjach nie różnią się od objawów stłuczenia, czy skręcenia stawu. Do najczęściej występujących objawów złamania należą:
- ból
- obrzęk
- krwiak
- ograniczenie lub zmieniesienie ruchu kończyny
- zniekształcenie kończyny
- tarcie odłamów kostnych
- wybicie fragmentu kości przez skórę (złamania otwarte)
Co robić?
W żadnym wypadku nie należy nastawiać samodzielnie złamania o ile nie jesteście osobą odpowiednio do tego celu wykwalifikowaną!!!
W każdym przypadku po urazie w obrębie kończyny jeżeli mamy taką wiedzę i umiejętności staramy się unieruchomić kończynę pamiętając o zasadzie pana, który nazywał się Pott i ją stworzył. Zasada ta polega na tym , że w przypadku urazu kości unieruchomić należy staw 1 powyżej i 1 poniżej kości której uraz dotyczy. Jeśli jednak nie czujemy się na siłach by kończynę unieruchamiać, a warunki na to pozwalają należy wezwać profesjonalną pomoc medyczną, bądź po taką pomoc pilnie się udać do najbliższego szpitalnego oddziału ratunkowego lub izby przyjęć.
Złamania rozpoznaje się w oparciu o badania obrazowe. Najczęściej stosowany RTG – popularny rentgen w większości przypadków wystarczy. Jeśli złamanie jest złożone lub budzi jakiekolwiek inne wątpliwości diagnostyczne sięga się po TK, czyli tomografię komputerową, która jest w uproszczeniu wielowarstwowym RTG lub po MRI czyli badanie rezonansu magnetycznego. USG czyli ultrasonografię w diagnostyce złamań używa się sporadycznie, najczęściej do oceny warstwy korowej kości w przypadku podejrzenia „złamań zmęczeniowych”.
Złamania kości są poważnymi urazami i bezwzględnie wymagają leczenia pod okiem lekarza, najlepiej ortopedy.
Do lekarza ortopedy należy decyzja, co do rodzaju leczenia. Niektóre złamania można leczyć w unieruchomieniu (gipsy, szyny, stabilizatory), inne wymagają zaopatrzenia operacyjnego.
Średni okres leczenia złamania kończyny w unieruchomieniu to około 6 tygodni. Oczywiście od tej reguły są wyjątki, na przykład staw łokciowy „nie lubi „ dłuższego unieruchomienia niż 2-4 tygodnie.
Tak więc termin pęknięcie lepiej zarezerwować dla określenia ryski na szybce od telefonu komórkowego niż dla kości, która może się co najwyżej (oby nie) złamać?.
Fot. Złamanie końca dalszego kości promieniowej.
Napisz komentarz